Helikopter anne misiniz? Aylinanne Seminer Notları

Anne baba tutumlarının çocuğa etkileri nelerdir?

Yeni Çağ ebeveyninin özellikleri neler?

Helikopter anne nedir?

Demokratik misiniz otoriter mi?

Aylinanne kimdir? Sorusunu bu kez kendi tanımlamaları ile aktarmak istedim. Aylinanne 5 yıl önce oğlu Ata’ya hamile kaldığında tutmaya başladığı Hamile günlükleri ile Anne’lik yolculuğundaki ilk duraktan yazmaya başlayan ve akabinde de aylinanne.blogspot.com ile annelik sürecinin detaylarını paylaşan sosyal bir anne. Bu yolculuğa Blogcu Anne Elif Doğan, Sena Baran, İrem Erdilek gibi her annenin mutlak yolunun kesiştiği annelerle aynı dönemde başlamış. 2 yıl önce yeniden doğum büyüdüğü İzmir’e yerleşen Aylinanne sevgili şimdilerde İzmir’deki annelerin aranılan adresi olmaya ve onları aydınlatmaya devam ediyor. 

Bir yandan eğitimci diğer yandan hem sosyal medya hem de gazetede yazar olan Aylinanne diğer yandan verdiği seminerlerle diğer annelere ışık tutuyor. Öncesinde 12 yıllık bir özel eğitim tecrübesi olduğunu vurgulayan Aylinanne,  otizmli, down sendromlu, öğrenme güçlüğü olan çocuklarla çalışmış ve derin vakaları incelemiş biri. Şimdilerde İzmir’deki bir M.E.B okulunda rehber öğretmenliğe devam ediyor ve gerek annelik gerek rehber öğretmenlik deneyimlerini paylaşıyor bizlerle.

Mekan:

Muzipo Kids Balçova (İnanılmaz sempatik çalışanları ve ferah ve şık ortamlarında bizleri ağırladıkları için özellikle teşekkürü borç bilirim)

İşte madde madde, seminerden ajandamdan yansıyanlar:

• ·
  
           Anne baba tutumları çocukları birinci dereceden etkilemektedir. Bizlerin anne babaları savaş çocuklarıydı ve ebeveynlik yaklaşımları otoriter modele örnekti. Çocukları ile efendi çırak gibi bir ilişkileri söz konusuydu. Emir veren tonda şartlı sevgi söylemleri ile yetiştiriyorlardı çocuklarını. Örn: “Onu öyle yaparsan seni sevmem” tipi cümleler vb. Oysa sevgi koşulsuz olmalı ve çocuk her ne yaparsa yapsın anne ve babasının kendisini sevdiğini bilmeli, hissetmelidir.

• ·         Ebeveynlerin vermeleri gereken şeyler listesinin ilk sırasında Koşulsuz Sevgi olmalı.

• ·         Biz Türk toplumu insanları hayatı volümlü yaşıyoruz (İtalyanlar da aynı bizim gibiymiş bu arada, sanırım orada kendimi rahat hissedemeyeceğim). Sinirli insanlarız ve ne yazık ki öfke kontrolümüz zayıf. Ebeveynlik tarzımızda da değişmiyor, değişemiyoruz ve böyle devam ediyoruz. Çocuğumuz düştüğü için, dayak yediği için ona kızan bir toplumuz J (Nasıl bir ironi, düşecek bir şey olacak diye ödümüz kopuyor sonra da neden dikkat etmedin vb diye kıyameti koparıyoruz).

• ·         Farkında olsak da olmasak da memleketteki gelişmeler bizleri çok etkiliyor. (Nasıl etkilemesin ki, tüm siyasiler birbirini yiyor, borsa dalgalanıyor, petrol fiyatları dünyanın en yüksek seviyelerinde, yer altındaki onlarca madenciye ulaşılamıyor, sürekli bir kadın cinayeti çıkıyor karşımıza, bir yerlerde terör had safhada, komşu ülkeler savaşta, her an bir köşeden çocuk kaçırma haberi intihar vakası ya da can sıkacak başka bir şey fırlayıveriyor karşımıza – Hangi olumsuzluktan ne kadar kaçabiliyor, uzaklaşabiliyoruz ki)

• ·         Çocuklarımıza kaymak gibi bir hayat vermek istiyoruz. Bizlerden çok daha iyi olmalarını hatta mükemmel olmalarını bekliyoruz. Düşmesin istiyoruz. Düşme diyoruz… Düşme de tekrar kalkmayı öğreneme. Kardeşinle Kavga etme diyoruz. Kavga etme de mücadele etmeyi öğreneme. Hayatta öğrenmeleri gereken şeyleri engellemeye çalıştığımızın farkında mıyız?

• ·         2 aile tipi çıkıyor karşımıza ya otoriteden bir haber otorite figürü olamamış ya da tam otoriter aile.

• ·
  
  
           2. Dünya Savaşıyla sonrası savaş travmasıyla yetişmiş ebeveynlerimizle hepimizin mesafeli ilişkilerimiz vardı. Vıcık vıcık her an peşimizde koşmazlardı. Böyle yetiştik ve eksikliklerimizi evlatlarımız yaşamasın diye HELİKOPTER ANNE oluyoruz.

• ·         Tabii bir de Organize Suç ekipleri var ki (anane, dede, babanne, amca, dayı, hala, teyze vb) onlar da diğer yandan izin verici itaatkar tutum sergiliyorlar çocuklarımıza karşı. Sınır koymuyorlar.

• ·         Hayalimiz, idealimiz DEMOKRATİK AİLE modeli . Demokratik Anne Babalar çocuğun birey olmasına izin veren anne babalardır. Çocuğa bir gardolap hazırlar, içine mevsime uygun giysileri yerleştirir ve giyeceği kıyafeti çocuğun seçmesine fırsat tanırlar.bir sorun ortaya çıktığında Demokratik Anne Babalar çocuğa söz hakkı tanır, sözünü kesmez ve saygıyla çocuğu dinlerler. Şimdi sorun kendinize demokratik anne baba mıyız diye?

• ·         Çocuğunuzla yaşı kaç olursa sohbet ederken ciddi bir ifade ile onu dinleyin. Unutmayın Demokrasinin özü saygıdır.

• ·         Demokratik Anne Babalar çocuklarına güven duyar ve güven aşılar. Çocuk bilir ki her ne olursa olsun anne babası onunla birliktedir ve onu sevmektedir. Ebeveyninin her zaman kendisini dinleyeceğini, anlayacağını, sorununu çözmeye yardımcı olacağını bilir.

• ·         Hepimiz ailelerimizi rol model aldık ve bizim çocuklarımız da bizleri rol model alacak.

• ·         Her çocuk onaylanma arzu ve ihtiyacı ile doğar. Sınırları görmek ister. Aynı zamanda sorunlarının çözülmesini ve yeteneklerinin keşfedilmesini bekler. (Çocuğumuzu keşfetmek için onu yeterince gözlemliyor, yeteneğini ortaya çıkarması için teşvik ediyor, ortam sağlıyor muyuz?)

• ·     
  
      DOĞAL EBEVEYNLİK: evrensel dinamikleri baz almaktır. Örn: Afrika’da da çocuklar anne kucağında uyur. Çocuğunuzun illa her daim kendi odasında aynı saatte tıkır tıkır uyuması değildir. Sizinle uyumak istediğinde kucağınızda da uyutabilirsiniz.

• ·         Aylinanne ilk 18 güvenle bağlanma sürecinde çocuğun anne ile aynı odada uyumasını öneriyor. İkinci 18 ay güvenme ayrılma sürecinde çocuk anneden eminse ve güveniyorsa ayrılmaya başlıyor. Yani 19. Ay itibari ile otomatikman çevreyi daha fazla incelemeye anne den yavaş yavaş ayrılmaya başlıyor.

• ·         Ünlü beyin cerrahı Gazi Yaşargil (umarım ismi doğru not almışımdır) bile tüm beyin haritalarının çözülebilmesine rağmen anne-çocuk arasındaki ilişkiyi çözemediğini söylüyor. (Nasıl karmaşık nasıl yoğun bir ilişki var düşünün)

• ·         Evden çıkmadan önce mutlaka çocuk ile vedalaşılmalı ve gidilecek olduğu haber verilmeli, aksi halde çocuk ben değersizim alt mesajı alıyor, ileride dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye yol açabiliyor. Çocuk uyuyorsa bile “Anneciğim ben gidiyorum şu saatte döneceğim” diye bildirmek gerekiyor. Siz döndiğinizde o saati bilmiyor olsa da düzenli olarak aynı saatte dönüyorsanız biyolojik saati  biliyor.

• ·         İlk 6 ay da bile çocuklar ilkel benlikleri ile her şeyi kaydediyorlar.

• ·         Bizlerin ebeveynlikle yaptığımız hatalar saçmalıklar yanlışlar ileride kendi ebeveynliklerinde travmalarla başa çıkmalarını, kendi ebeveynliklerini sorgulamalarını sağlayacak. Neticede diplomat yetiştirmediğimize göre rahat olmakta fayda var.

• ·         Çocuk yetiştirirken kendinize koyduğunuz katı kurallarınız, sınırlarınız olmasın. Örneğin: çocuk illa 24 ay emzirilecek diye şartlanıp son 6 saat kalıncaya kadar emzireceğim diye şartları zorlamayın. (Benim hamilelikte katı kurallarım vardı. Çocuk doğduktan sonra hepsi uçtu gitti. Olmayınca olmuyor bazı şeyler. Sütü olmayan emziremiyor örneğin benim gibi, ya da uyumayan çocuk ne yapsanız uyumuyor. Elde de ayakta da hamakta da sallasanız fayda etmeyebiliyor)

• ·         Yeni nesil annelerin en önemli sorunlarından biri de çevremizdeki ciddi bilgi kirliliği.

• ·         Baba çocuk için sosyal rol anne ise vazgeçilmez gerçeği temsil ediyor.

• ·         Çocuk yetiştirirken hata yapabiliriz ama sinirli olmamalıyız.

• ·         Ebeveyn türleri ve tutumları : * Otoriter, * İzin verici/hoşgörülü, * İzin verici / ilgisiz, *İzin verici/ İhmalkar, * Aşırı koruyucu –Helikopter, * Dengesiz Tutum, * Demokratik Tutum

• ·         HELİKOPTER ANNE: Literatürde çocuğunun başında her an ihtiyacı olsa da olmasa da helikopter gibi dolaşıp dört dönen anne modeli olarak tanımlanır. Bu annelerin çocukları genellikle ilkokulda öğretmenlerinin karşısına kaygı bozukluğu yaşayarak çıkar.

• ·         Çocuğu ne kadar çok kişi onaylar ise o çocuğun özgüveni o kadar fazla artacaktır. (Anane, dede, babanne, park teyzeleri …vb)

• ·         Bazı çocukların sensitive duyarlılıkları çok yüksek olabilmekte ve bu çocuklar/bebekler öpülüp koklanmaktan çok fazla hoşlanmayabilmektedirler. Anneler bunu bir asosyallik belirtisi olarak algılamamalıdır. Örn: her öpülmeden sonra yüzünü silme, öpmeden ve öpülmeden kaçınma

• ·         “Benim çocuğum mutlu mu” diye sürekli kaygı yaşayan annelerin gölgesi çocuğa düşer. Unutulmamalıdır ki, her çocuk mutluluk alıcılarını hep açık tutar. Çocuklar bizden daha güçlü daha sevgi doludurlar. Kaygıdan uzak durun ve çocuğunuza güven duyun.

• ·         Güven nasıl oluşur? Çocuğunuzla iletişim kurun, evden çıkarken döneceğiniz saati söyleyin ve riayet edin, onunla oyun oynayın, ona vakit ayırın, ne yaptığınızı ne yapacağınızı anlatın (tuvalete gitseniz bile)

• ·         Çocuğun günde en fazla 1 saat televizyon izlemesine izin verilmelidir.

• ·         3 yaşına kadar çocuklar paylaşmayı bilmez oyuncak odaklı ve paralel oyun oynarlar.

• ·         Helikopter anneler çok da baskı yaparsa çocukları öğrenilmiş çaresizlik yaşar.

• ·         Böyle yaparsan seni sevmem vb tümceler kullanmamalı ve koşulsuz sevdiğinizi göstermelisiniz.

• ·         Çocuğunuzla çağrışım oyunları oynayabilirsiniz: Örn: Bir küçücük aslancık varmış … hadi sen tamamla gerisini

• ·         Her anınızı komik yaşamaya çalışın. Çocuklar mizahı çok severler. Komik ve esprili anne olun, mizah yönünüzü güçlendirin.

• ·         Her zaman sert anne sözü dinlenen anne değildir. Sakin ve mümkünse esprili anne olmakta fayda var.

• ·         Görev biraz da babalara düşüyor. Anne ne kadar mutlu bir kadınsa o kadar iyi anne oluyor.

• ·         Psikolojik miras diye bir gerçek var. Çocuklarınıza psikolojik miras bırakacağınızı unutmayın.

• ·         Astım’ın alt sebeplerinden birisi annenin yaşadığı derin depresyonun çocuğa yasımasıymış, sütten bile geçebiliyormuş. Ve anne ile ten teması eksikliği de sebeplerden biriymiş. (Seminerin en ilginç bilgisiydi benim için)

• ·         Babalar zaman zaman egosantrik olabildiğinde annenin çocuğa ilk ben varım duygusunu vermesi gerekiyor.

• ·         “Bu gün okulda ne yaptın” cümlesi çocuk için baskı oluşturacağı için bu soruyu sormak yerine önce kendi gününüzü anlatıp iletişim kanalını açın. Paylaşıma ilk geçen siz olun. Pişti oynarmış gibi düşünün bir siz bir çocuğunuz…

• ·         İstediğiniz davranışları geliştirmesi için önce siz harekete geçin. Kitap okumasını istiyorsanız, önce okuyun.

• ·         Çocuklardan 1 yaşında 1 cümle, 2 yaşında 2 cümle, 3 yaşında 3 cümle beklemek yeterli.

• ·         ***Özgür Bolat’ın Hürriyet Gazetesindeki son yazısını okuyun. (Hatta tüm yazılarını okuyunJ)

• ·         Müziğin temeli olan piyano dikkat eksikliği olan çocuklara öneriliyormuş.

• ·         Okul çağına kadar kafanızdaki çocuk için baskı yapmayın. Reeldeki çocuğa kanalize olun. Çocuğunuzun yeteneklerini keşfedin. İlgi alanlarını görün, imkan tanıyın.

• ·         En iyi anne Rehberlik eden annedir.

• ·         Kurallarınız sabit olsun anne baba olarak aynı dili konuşun. Tutarlı olun.

• ·         Anne ve baba birlikte tüm kuralları belirleyin bu evinizin anayasası olsun. Buzdolabınıza asın. Kurallara riayet edin, taviz vermeyin.

• ·         Çocuğunuzun sorularını bastırmayın. Kardeşler ya da arkadaşlar arasında hakem olmayın.

• ·         Çocuk kendini oyunla keşfeder. Oynamasına fırsat verin. Oynuyorken bölmeyin.

• ·         Adalet her zaman eşitlik değildir, iki çocuğunuza eşit davranmak zorunda değilsiniz. Küçüğe ayırdığınız vakit ile büyüğe ayırdığınız vakit elbette aynı olamaz. Bu durumu büyük çocuğunuza sevgiyle anlatın.

• ·         “YAPMA” sözcüğünü bir kağıda yazın ve çöpe atın. Kesinlikle kullanmayın çocuğunuz bağırıyorsa “bağırdığın zaman söylediğin şeyi anlamıyorum, sakinleş öyle konuşalım” şeklinde yönlendirin. “Sus, yapma” dedikçe devam edecektir.

• ·         Gerildikçe derin bir nefes alın.

• ·         Beslenmenin çocuk gelişimine katkısının %15 i geçmediğini bilin. (Bu bilgi de benim için şaşırtıcıydı)

• ·         İyi ve yeterli anne olmanın ilk kuralı SAKİN ANNE olmaktır.

• Seminerde Aylinanne tarafından önerilen kitaplar:
• 

1. 1.       Ödül Yok Ceza Yok Bu Nasıl Disiplin / Marvin Marshal / SİSTEM YAYINCILIK
   

1. 2.       Çocuklarımızla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşalım? & Bebeklikten Gençliğe Cinsellik /  Prof. Dr. Bengi Semerci / ALFA YAYINLARI
   

1. 3.       Çocuğunuza Kulak Verin /Aletha J.Solter / DOĞAN KİTAP
   

1. 4.       Mahallenin En Mutlu Yumurcağı / Dr. Harvey Karp / YAKAMOZ YAYINCILIK
2.